تغیر مسیر یافته از - اوصاف مخبتین
زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

صفات مخبتان





با تبیین اِخبات از تقیید ایمان و عمل صالح به اِخبات: «اِنَّ الَّذینَ ءامَنوا و عَمِلوا الصّــلِحـتِ و اَخبَتوا اِلی رَبِّهِم‌...»و هم‌چنین از مقایسه بین مؤمنان نیکوکار و ستمگران کافر در آیه بعدی: «مَثَلُ الفَریقَینِ کالاَعمی و الاَصَمِّ و البَصیرِ و السَّمیعِ هَل یَستَویانِ مَثَلاً‌...»، روشن می‌شود که مخبتان، طایفه خاصّی از مؤمنانند که اعمالشان صالح، و چشم و گوش آنان به حقایق بینا و شنوا است.


۱ - متخلق به فضائل اخلاقی



آنان متواضع برای خدا و مطمئن به پروردگار، و اهل دانش: «لِیَعلَمَ الَّذینَ اوتوا العِلمَ»و دارای بصیرت الهی
[۴] راهنما، ج‌۱۱، ص‌۶۲۲.
[۵] رحمة من‌الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.
: «اَفَمَن کانَ عَلی بَیِّنَة مِن رَبِّهِ»و برخوردار از دلی سالم و قلبی نرم در برابر حقّ و حقیقت
[۸] راهنما، ج‌۱۱، ص‌۶۲۲.
[۹] المنار، ج۱۲، ص‌۵۷.
هستند: «فَتُخبِتَ لَهُ قُلوبُهُم»و در برابر عزّت پروردگار، احساس ذلّت
[۱۲] رحمة من‌الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.
[۱۳] تفسیر ابن‌عربی، ج۱، ص‌۵۵۸.
[۱۴] تفسیر ابن‌عربی، ج۲، ص۱۰۶.
[۱۵] روض‌الجنان، ج‌۱۰، ص‌۲۵۶.
می‌کنند.
آنان که زمین عبودیّت را بوسیده و از روی خضوع و خشوع بر آن افتاده و محکم به آن چسبیده‌اند.
[۱۶] الفرقان، ج‌۱۸‌ـ‌۱۷، ص‌۱۰۲.

نیز گفته شده: مخبتان، کسانی هستند که ظلم نمی‌کنند و از آن‌جا که به‌طور کامل به روز جزا ایمان و اطمینان دارند(‌از حقوق شخصی خویش اغماض کرده‌اند)، درصدد انتقام برنمی‌آیند.
[۱۷] مجمع‌البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
[۱۸] الکشاف، ج‌۳، ص‌۱۵۷.
[۱۹] التفسیرالکبیر، ج‌۸، ص‌۲۲۵.


۲ - تسلیم در مقابل خدا



و سرانجام بر اساس آیه‌۳۴ سوره حج، مخبتان کسانی هستند که مخلصاً للّه حج به جای آورده و در حجّشان کاملاً تسلیم فرامین الهی‌اند؛
[۲۱] رحمة من الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.
[۲۲] التفسیر الکبیر، ج‌۸، ص‌۲۲۵.

همانان که خداوند به پیامبرش دستور داده بشارتشان دهد: «و‌بَشِّرِ المُخبِتین».

۳ - صفات دیگر مخبتین



آنان که در عبادت خویش، کوشا و دارای صفاتی هستند که آیه‌۳۵ حجآن صفات را چنین بیان کرده است:
۱.‌هنگام یاد شدن خدا، دارای قلبی ترسانند.
به عبارت دیگر، زمانی که به یادآوری و ذکر خدا ترسانده شوند، می‌ترسند
[۲۶] مجمع‌البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
: «اَلَّذینَ اِذا ذُکِرَ اللّهُ وجِلَت قُلوبُهُم».
این آیه، چنین نیز تفسیر شده که هنگام یاد خدا، قلوب ایشان به حرکت در آمده و متلاطم و طوفانی می‌شود.
[۲۸] رحمة من الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.

۲. بر بلاها و مصیبت‌هایی که به ایشان (در راه طاعت و عبادت خدا) می‌رسد، صبر می‌کنند
[۲۹] مجمع البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
: «والصّـبِرینَ عَلی ما اَصابَهُم».
برخی، در بیان دو وصف یاد‌شده برای مخبتان گفته‌اند: مخبتان یا از «خبت» به‌معنای مکان گسترده یا از «خبیت» به‌معنای حقیر و ناچیز است؛ آن‌گاه احتمال داده‌اند که ایشان به اعتبار تحقیر نفس خویش، به خشوع و ترس قلبی (وجِلَت قُلوبُهُم) و به اعتبار سعه صدر و اطمینان، به صبر و تحمّل در برابر بلاها (والصّـبِرینَ عَلی ما اَصابَهُم) وصف شده‌اند.
[۳۱] بیان السعاده، ج‌۳، ص‌۷۷.

۳. به‌پادارندگان نمازند (و‌برای زنده نگه داشتن حقیقت این فریضه الهی می‌کوشند) و نماز را به همان صورتی که خداوند امر کرده است، در اوقات خودش درست و کامل به‌جای می‌آورند
[۳۲] مجمع البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
[۳۳] راهنما، ج‌۱۱، ص‌۵۸۳.
: «والمُقیمِی الصَّلوةِ».
۴. از آن‌چه خداوند به آن‌ها روزی داده، بخشی از آن را در راه خدا انفاق می‌کنند؛ (اعمّ از انفاق واجب و مستحب)
[۳۵] مجمع البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
[۳۶] راهنما، ج‌۱۱، ص‌۵۸۳.


۴ - پانویس


 
۱. هود/سوره۱۱، آیه۲۳.    
۲. هود/سوره۱۱، آیه۲۴.    
۳. حج/سوره۲۲، آیه۵۴.    
۴. راهنما، ج‌۱۱، ص‌۶۲۲.
۵. رحمة من‌الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.
۶. المیزان، ج‌۱۰، ص‌۱۹۳.    
۷. هود/سوره۱۱، آیه۱۷.    
۸. راهنما، ج‌۱۱، ص‌۶۲۲.
۹. المنار، ج۱۲، ص‌۵۷.
۱۰. المیزان، ج‌۱۰، ص‌۱۹۳.    
۱۱. حج/سوره۲۲، آیه۵۴.    
۱۲. رحمة من‌الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.
۱۳. تفسیر ابن‌عربی، ج۱، ص‌۵۵۸.
۱۴. تفسیر ابن‌عربی، ج۲، ص۱۰۶.
۱۵. روض‌الجنان، ج‌۱۰، ص‌۲۵۶.
۱۶. الفرقان، ج‌۱۸‌ـ‌۱۷، ص‌۱۰۲.
۱۷. مجمع‌البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
۱۸. الکشاف، ج‌۳، ص‌۱۵۷.
۱۹. التفسیرالکبیر، ج‌۸، ص‌۲۲۵.
۲۰. حج/سوره۲۲، آیه۳۴.    
۲۱. رحمة من الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.
۲۲. التفسیر الکبیر، ج‌۸، ص‌۲۲۵.
۲۳. المیزان، ج‌۱۴، ص‌۳۷۵.    
۲۴. حج/سوره۲۲، آیه۳۴.    
۲۵. حج/سوره۲۲، آیه۳۵.    
۲۶. مجمع‌البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
۲۷. حج/سوره۲۲، آیه۳۵.    
۲۸. رحمة من الرحمن، ج‌۳، ص‌۱۶۹.
۲۹. مجمع البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
۳۰. حج/سوره۲۲، آیه۳۵.    
۳۱. بیان السعاده، ج‌۳، ص‌۷۷.
۳۲. مجمع البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
۳۳. راهنما، ج‌۱۱، ص‌۵۸۳.
۳۴. حج/سوره۲۲، آیه۳۵.    
۳۵. مجمع البیان، ج‌۷، ص‌۱۳۴.
۳۶. راهنما، ج‌۱۱، ص‌۵۸۳.


۵ - منبع



دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله اخبات.    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی | واژگان قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.